TÌM HIỂU VỀ CPI CŨNG NHƯ Ý NGHĨA CỦA NÓ VỚI NỀN KINH TẾ

CPI là viết tắt của cụm từ tiếng anh Consumer Price Index, đây là một chỉ số dùng để đo lường sự thay đổi tương đối của giá cả hàng hóa tiêu dùng.

Qua báo đài, các bản tin, chúng ta thường xuyên nghe đến CPI, chỉ số CPI. Vậy nhưng liệu bạn đã hiểu rõ CPI là gì, chỉ số CPI có ý nghĩa gì với nền kinh tế nói chung và cuộc sống cá nhân nói riêng chưa? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc này.

CPI là gì? Cách tính CPI như thế nào?

CPI là gì?

CPI là viết tắt của cụm từ tiếng anh Consumer Price Index, đây là một chỉ số dùng để đo lường sự thay đổi tương đối của giá cả hàng hóa tiêu dùng, dịch vụ trong một khoảng thời gian xác định. Chính vì vậy nó hay được gọi đầy đủ là Chỉ số giá tiêu dùng CPI.

Cách tính CPI?

Có một số lưu ý trong cách tính CPI như sau:

- CPI sẽ tính theo tỷ lệ phần trăm

- Cần phải xác định một thời kỳ gốc để so sánh.

- Giá cả các mặt hàng, dịch vụ được sử dụng trong tính CPI là các mặt hàng tiêu biểu mà người tiêu dùng cần mua, được xác định thông qua các cuộc điều tra, thống kê xã hội học.

- Cách xác định giá cả: giá cả (bằng tiền) các mặt hàng, dịch vụ tiêu biểu sẽ được thống kê tại thời kỳ gốc và thời kỳ cần so sánh, giá này sẽ nhân với số lượng từng mặt hàng, tổng lại sẽ ra được chi phí giỏ hàng mỗi thời kỳ.

Công thức tính CPI tại thời điểm t như sau:

Thông thường người ta hay thay đổi thời kỳ gốc theo các giai đoạn từ 5 đến 7 năm

Cách lấy số liệu để tính CPI:

Dữ liệu CPI sẽ được hình thành thông qua việc thu thập thông tin về chi tiêu của hàng nghìn hộ gia đình trên cả nước từ các hình thức phỏng vấn, lấy thông tin từ nhật kí chi tiêu của các đối tượng nghiên cứu… Theo đó, giỏ hàng hóa, dịch vụ được sử dụng để tính gồm hàng trăm danh mục với hàng nghìn sản phẩm ở 8 nhóm cơ bản: Thực phẩm và đồ uống, nhà ở, quần áo, phương tiện di chuyển, giáo dục và truyền thông, giải trí, dịch vụ y tế, một số loại khác…..

Giá cả các thời điểm sẽ được lấy từ hàng nghìn điểm bán lẻ, các nhà cung cấp dịch vụ….

Ý nghĩa của CPI

Phản ánh giá tiêu dùng:

CPI phản ánh mức tiêu dùng cũng như sức mua của cả 1 nền kinh tế. Do CPI thể hiện sự biến động giá bán lẻ của các mặt hàng tiêu biểu được dùng hàng ngày, cho sinh hoạt của cư dân và các hộ gia đình, nó sẽ giúp chúng ta theo dõi được sự biến động, thay đổi của chi phí sinh hoạt theo các mốc thời gian khác nhau. CPI tăng có nghĩa là mức giá trung bình của giỏ hàng hóa tiêu dùng điển hình đang tăng và ngược lại.

Công cụ đo lạm phát:

Chỉ số CPI cũng là công cụ thể hiện mức lạm phát của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Căn cứ vào mức biến động của CPI, chúng ta có thể xác định được lạm phát tăng hoặc giảm như thế nào. Mối quan hệ của CPI với lạm phát thể hiện qua công thức sau:

Chỉ số lạm phát thời kỳ T = (CPI thời kỳ T – CPI thời kỳ T-1) / CPI thời kỳ T – 1

Tuy nhiên, để nắm được thực trạng lạm phát, chỉ CPI là chưa đủ, còn cần quan tâm đến cả GDP (tổng sản phẩm quốc nội), PPI (chỉ số giá sản xuất).

Giúp điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng, chính sách của nhà nước

Do nhiều người thu nhập chỉ từ lương, tiền công, tiền trợ cấp trong khi các mức thu nhập này ít thay đổi, khi CPI tăng, tức là chi phí bỏ ra cho các sản phẩm, dịch vụ tiêu dùng cần thiết tăng, đời sống của người dân sẽ vất vả, khó khăn hơn.

Căn cứ vào chỉ số CPI, người tiêu dùng sẽ có sự chuẩn bị trước với sự thay đổi giá cả, từ đó giúp ổn định cuộc sống, tránh những biến động lớn. Chính phủ các nước cũng căn cứ vào chỉ số CPI để có những điều chỉnh hợp lý thu nhập của người dân, cụ thể là nếu CPI tăng, mức lương cơ bản cũng sẽ tăng cho phù hợp, không gây biến động quá lớn đến việc chi tiêu cho sinh hoạt của người tiêu dùng.

CPI là một trong những chỉ số kinh tế cơ bản được cả chính phủ và người tiêu dùng quan tâm. Việc hiểu CPI là gì cũng như cách tính, ý nghĩa của nó rất thiết thực với đời sống của chúng ta đồng thời cũng giúp ta hiểu hơn về các chính sách của nhà nước. Hi vọng bài viết đã mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn.

>>> Xem thêm các bài viết: